نقش زنان در بسط فرهنگ محرم و سوگواری در عصر ناصری

Authors

  • سیدعلیرضا واسعی دانشیار‌ گروه فرهنگ و تمدن، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
Abstract:

عصر ناصری در تاریخ معاصر ایران نقطة عطفی در بیداری افکار، توسعة علوم، و رسوخ اندیشه‌های نوین، و به تبع آن گسترش فعالیت‌های عمومی، به‌شمار می‌رود. با این حال زنان همچنان از حضور و نقش‌آفرینی درخور توانایی خود بی‌بهره بوده‌اند. آنان که بنا به دلایل تاریخی، فرهنگی، سیاسی، و نیز دینی کم‌تر امکان بروز و ظهور اجتماعی داشتند، با ورود به عرصه‌های فرهنگ مذهبی و سنت‌های اجتماعی نقش‌آفرین شدند. در این دوره سنت‌ها و آئین‌های مذهبی از گستردگی و فراگیری برخوردار شدند و همین امر به زنان فرصتی داد که به ‌رغم موانع فرهنگی، تمدنی، و مذهبی به این عرصه وارد شوند و گذشته از مقابله با محدودیت‌ها نقشی در بسط و توسعۀ مراسم مذهبی ایفا کنند. نقش‌آفرینی زنان و اثرگذاری آنان در فولکلور، به ‌ویژه در ایام محرم و بسط آن در دوره‌های بعدی، از مسائل درخور توجه در این دوره است. زنان که در نگرۀ حاکم بر اندیشة مردم، به‌ویژه در زندگی شهری، عنصری درجة دوم شمرده می‌شدند از فرصت‌های پیش‌آمده برای حضور و نقش‌آفرینی استفاده کردند و به تشکیل، مدیریت، و اجرای برخی از آئین‌ها و مراسم برخاستند. این‌که به‌راستی چه میزان در این حوزه توفیق یافتند و از چه راه‌ها و ابزارهایی در این راستا یاری جستند و تبعات حضورشان چه بود، در این مقال به بحث گرفته می‌شود. اساس رویکرد مقاله آن است که زنان با برگزاری مراسم محرم و سوگواری‌ها یا تأمین مخارج آن و نیز با برگزاری تعزیه و نذری‌دادن بر ضرورت حضور اجتماعی خود مهر تأیید زدند، چنان‌که زمینه‌های بازنگری‌هایی را در نگاه مردانه به آئین‌ها فراهم ساختند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

نقش زنان حرم‌سرا در اصلاحات دورۀ ناصری

در مقالۀ پیش رو، برای بررسی نقش زنان حرم‌سرا در اصلاحات دورۀ ناصری، با بهره‌گیری از رویکرد انتخاب عقلانی به مثابۀ یکی از نظریه‎های عمومی جامعه‎شناسی تاریخی، به توصیف استدلال‌های ارائه شده از سوی زنان حرم‎سرا، در مخالفت با سه بازة اصلاحی 1264-1267 (اصلاحات میرزا تقی‌خان امیرکبیر)؛ 1275- 1278 (اصلاحات شخص ناصرالدین‌شاه)؛ 1287-1290 (اصلاحات میرزا حسین‌خان سپهسالار) پرداخته‌ایم. این مقاله، با نقد ن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 1

pages  115- 132

publication date 2013-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023